5.10.2020

Bohaterem października jest z pewnością Merlot, a właściwie Merlot Noir, który jest ciemną odmianą winogron. Odmiana ta pochodzi z regionu Bordeaux we Francji, a początki sięgają I wieku n.e. Sugeruje się, że nazwa pochodzi od francuskiego „merle”, które oznacza kosa- średniej wielkości ptaka z rodziny drozdowatych, z uwagi na podobieństwo czarno-niebieskiego koloru zarówno winogron, jak i ptaka.

Pochodzenie

Według badań austriackich naukowców nad DNA Merlot pochodzi on od Cabernet Franc, przy czym drugi rodzic przez długi czas nie mógł zostać ustalony, aż do momentu, kiedy odkryto stary krzew nieznanej dotąd odmiany nazwanej Magdelaine Noir des Charentes, który okazał się jego matką. Z racji pokrewieństwa jest zatem półbratem Cabernet Sauvignon i niedziwne, że często występują razem w kupażach, uzupełniając się nawzajem.

Bordeaux królestwem Merlot

W Bordeaux ponad 2/3 nasadzeń ze 115 tys. ha są obsadzone właśnie tą odmianą. Przede wszystkim Prawy Brzeg Bordeaux w apelacjach Pomerol i Saint-Émilion. Apogeum Merlot wśród etykiet stanowią niewątpliwie Petrus oraz Le Pin z Pomerol, których ceny za butelkę mogą wprawić w osłupienie. Poza tym jest chętnie uprawiany w południowo- zachodniej Francji, zwłaszcza w Bergerac i Cahors, będąc partnerem Malbeca oraz Langwedocji, gdzie wytwarzane są soczyste i owocowe wina apelacji IGP, w bardzo dobrej relacji ceny do jakości.

Od lat na topie

W 1990 roku Merlot był 7 najpopularniejszym szczepem winorośli na świecie, a od 2018 roku wskoczył na drugie miejsce (~270 tys. ha upraw), ustępując tylko Cabernet Sauvignon. Jest również chętnie uprawiany w Stanach Zjednoczonych, Hiszpanii, Włoszech, Rumunii, Bułgarii, Chile, Australii, RPA, Szwajcarii, a także w Polsce! Najbardziej polecanym polskim wcieleniem tego szczepu są wina produkowane przez Winnicę Wieliczka pod postacią Cuvée Regis oraz w wersji monoszczepowej. Co ciekawe, Merlot cieszy się także ogromną popularnością wśród bardzo dynamicznie rozwijającemu się winiarstwu chińskiemu!

Uprawa szczepu

Jeśli chodzi o uprawę Merlot, ma swoje wady, jak i zalety. Przede wszystkim uprawiany jest w granicach klimatu chłodnego i ciepłego, więc idealnie czuje się w klimacie umiarkowanym. Konwencjonalnie, lubi gleby wilgotne i gliniaste, lecz nie tylko. Z uwagi na cieńszą skórkę, winogrona dojrzewają szybciej aniżeli Cabernet Sauvignon, z drugiej strony będąc mniej odporne na pleśnie i choroby grzybowe. Szybciej wypuszcza pędy, przez co jest podatny na późno wiosenne przymrozki i przy niekorzystnej pogodzie podczas kwitnienia może cierpieć z powodu nierównomiernego zawiązania owoców.

Jakie smaki i aromaty kryje w sobie?

śliwka

czarna wiśnia

czerwona porzeczka

jagoda

przyprawy

cedr

czekolada

zioła

wędzony boczek

Entuzjaści czerwonego wina cenią Merlot za swój odważny smak śliwek, czarnych wiśni, czerwonych porzeczek, jagód, a wzbogacone dojrzewaniem w beczkach dębowych, uwalnia aromaty uwędzenia, przypraw, cedru, czekolady i ziół, od mięty po liście laurowe. W porównaniu z Cabernet posiada jaśniejszą barwę, wykazuje niższą kwasowość i taniny, przez co jego tekstura jest gładsza i bardziej aksamitna, po prostu miękka. Z każdym łykiem pozwala odkryć nowy smak! Właśnie dlatego wina Merlot podbiły serca wielu winopijców na całym świecie. Na niewielką skalę produkuje się też różowe wina z tego szczepu i, co jest absolutną rzadkością, białe, gdyż w większości przypadków kolor w winie jest efektem kontaktu ze skórką wyciśniętego moszczu, ale po co marnować taki potencjał do produkcji wina innego aniżeli czerwone?

W jaki sposób podawać Merlot?

Merlot najlepiej degustować w temperaturze 16-18°C, w kieliszkach typu Bordeaux/Cabernet Sauvignon, czyli obłych i zwężających się ku górze. Aby w pełni wydobyć jego smak i aromat można 30 min. wcześniej je zdekantować, czyli napowietrzyć, przelewając do karafki.

Food Pairing – czyli z czym łączyć?

Merlot świetnie czuje się solo bądź w duecie z jedzeniem. Lżejsze wersje, niebeczkowane, pasują do tuńczyka grillowanego bądź z patelni, gołąbków i innych dań z kapusty lub jarmużu, grillowanych warzyw (cukinii, papryki, bakłażana), kuchni tex-mex, dań z pomidorami, jak arrabbiata, czy klasyczna pizza z szynką bądź salami. Świetnie skomponuje się także z białym drobiem (perliczką, kurczakiem czy indykiem). Natomiast poważniejsze, cięższe wersje Merlot, te z udziałem beczki w procesie produkcji, będą idealnym partnerem do ciemnego drobiu (gęsiny czy pieczonej kaczki), żeberek BBQ, cielęciny pieczonej w sosie własnym, steków wołowych, czy jagnięciny z akcentami ziołowymi.

Ciekawostki

• Istnieje szczep Merlot Blanc, który jest krzyżówką pomiędzy Folle Blanche i Merlot Noir. Uprawia się go we Francji, z czego większość w Bordeaux.
• W Ameryce Południowej przez ponad 100 lat mylono Carmenère z Merlotem. Po tym, jak w 1994 r. odkryto prawdziwą tożsamość tego pierwszego, stał się winiarską ikoną Chile.
• Chateau Pétrus 1961 produkowany w apelacji AOC Pomerol kosztuje 144000 $, będąc tym samym najdroższym Merlot na świecie.

Paweł Róg
ASI Diploma Sommelier, Certfied Sommelier CMS. Student WSET 4 Diploma w austriackim Rust.
Członek i profesjonalny sommelier Stowarzyszenia Sommelierow Polskich.